Khác biệt so với tiểu thuyết Đất_và_người

Trong phim, các nhân vật và tính tiết chính vẫn được giữ như nguyên bản, chỉ có nhân vật Quềnh được thay đổi so với nguyên bản. Trong tiểu thuyết, Quềnh chết ở ngay đầu câu chuyện do bị chảy máu dạ dày sau khi ăn no và làm việc quá sức, còn trong phim, Chu Văn Quềnh lại là một nhân vật sống xuyên suốt bộ phim, là tổ hợp của các nhân vật Quềnh và Thó trong tiểu thuyết, và gây nhiều chi tiết hài hước. Nhân vật này do nghệ sĩ Hán Văn Tình thủ vai.

Đồng thời, trong phim còn thêm chi tiết ngoài tiểu thuyết là việc con trai ông Hàm cưới một cô vợ lớn tuổi trên thành phố mang về quê làm ăn, rủ cả làng góp hụi, sau đó ôm tiền chạy trốn khiến gia đình ông Hàm bị rối loạn khi cả làng đòi nợ. Chi tiết này không hề có trong tác phẩm của Nguyễn Khắc Trường. Một chi tiết khác trong phim là nhân vật Tùng lại chính là trưởng họ của họ Vũ, thay vì nhân vật Tùng trong tiểu thuyết chỉ là người họ ngoại - cháu gọi trưởng họ Vũ Đình Phúc bằng cậu. Đoạn kết của phim, bà Son nhảy xuống sông tự tử nhưng lại nghĩ lại, không muốn chết vô ích, bí mật sang làng bên sống và chỉ báo cho Tùng và Đào biết sau khi gặp mẹ Tùng ở làng bên kia sông. Chi tiết này ngược hoàn toàn với tiểu thuyết - bà Son chết trên sông và ông Phúc là người vớt bà.